Op trefwoord
Op alfabet
Snel werkende schildklier (hyperthyreoidie)
| Dit zoekresultaat behoort tot de meest voorkomende klachten bij de huisarts. Er zijn nog andere mogelijkheden. Neem bij twijfel contact op met uw huisarts. |
| Wat is het/wat houdt het in? |
| Hoe kom je er aan? |
| Wat u zelf kunt doen |
| Behandeling |
Symptomen
Onder stofwisseling verstaat men het biochemische proces in het lichaam waarbij voedingsstoffen (glucose en vetten, soms ook eiwitten) worden omgezet in warmte en energie. Dit proces vindt plaats in alle cellen van het lichaam. Op sommige momenten is de stofwisseling in bepaalde cellen verhoogd. Bijvoorbeeld in spiercellen, tijdens inspanning, of in de hersencellen, als je hard nadenkt. In alle cellen is echter continu een minimum niveau aan stofwisseling aanwezig. Dit noemen we de Basale Stofwisseling.
Het niveau van de basale stofwisseling wordt beheerst vanuit de hersenen. Ligt het niveau te laag, dan wordt in de pijnappelklier of hypophyse, onder aan de hersenen, meer van een stofje aangemaakt, het TSH. Dit TSH komt via de bloedstroom in de schildklier (bij het strottenhoofd) terecht, en spoort deze aan meer schildklierhormoon (thyroxine) te produceren. Het thyroxine komt ook weer in de bloedsomloop terecht en verhoogt in alle cellen in het lichaam het stofwisselingsniveau. Ligt de stofwisseling te hoog, dan daalt het TSH gehalte, en dus ook de thyroxineproductie.
Soms onttrekt de schildklier zich aan de controle van het TSH, en gaat op eigen houtje thyroxine produceren. Het thyroxinegehalte in het bloed steigt, en daardoor neemt het niveau van de basale stofwisseling toe. De hypophyse zal proberen de schildklier af te remmen, en de productie van TSH stopt.
Van een te hoge stofwisseling door een te hoge thyroxineproductie (hyperthyreoidie, hyper betekent hoog) krijg je last. Je wordt gejaagd, trillerig en nerveus. Je valt af ondanks een toegenomen eetlust, en je kunt diarree krijgen. Je vindt het overal te warm, bent zweterig. Het hart klopt snel en heftig. Afhankelijk van de oorzaak van de hyperthyreoidie kunnen er nog andere verschijnselen bijkomen (zie verder). Een onbehandelde hyperthyreoidie kan ontaarden in een zogenaamde thyreotoxische crisis. Dat wil zeggen dat plots een grote hoeveelheid schildklierhormoon vrijkomt. Meestal als gevolg van een acute ziekte of ander stressmoment. Dit kan gevaarlijk zijn en zelfs tot de dood leiden. Men wordt onrustig, raakt in de war, of zelfs in coma. Het hart kan volledig van slag raken.
terug naar boven
Hoe kom je er aan?
Er bestaan verschillende mogelijke oorzaken voor een hyperthyreoidie.
- De ziekte van Graves-Basedow (toxisch diffus struma). Waarschijnlijk ontstaat deze ziekte door een afwijking in het immuunaparaat, waardoor een eiwit ontstaat dat de schildklier aanzet tot extra thyroxine productie. De schildklier zet daardoor op, en er ontstaan klachten passend bij een hyperthyreoidie. Opvallend bij deze ziekte is dat vaak ook de ogen aangetast raken. Er hoopt zich extra weefsel op in de oogkassen waardoor de oogbol gaat uitpuilen. De oogspieren kunnen erdoor aangetast worden, waardoor de ogen niet goed meer functioneren. Soms raakt het oog beschadigd door uitdroging van het hoornvlies, omdat de ogen niet meer volledig kunnen sluiten. De aantasting van de ogen en die van de schildklier verlopen onafhankelijk van elkaar. Als het ene geneest, kan het andere onverminderd doorgaan.
- Het toxisch nodulair struma. In de schildklier kunnen haarden ontstaan die zich onttrekken aan de controle van het TSH, en op eigen houtje thyroxine gaan produceren. Vaak is dat teveel. Deze haarden kunnen uitgroeien tot onregelmatige knobbels in de schildklier.
- Thyreoiditis. De schildklier kan ontstoken raken. We kennen een (sub)acute vorm (ziekte van de Quervain) en een chronische vorm (ziekte van Hashimoto). In de beginfase van deze ontstekingsprocessen scheidt de schildklier vaak teveel thyroxine af, en ontstaat een hyperthyreoidie. Later ziet men de schildklier vaak langzaam uitdoven, waardoor een hypothyreoidie ontstaat.
- Zeldzaam is de hyperthyreoidie als gevolg van een overmatige productie van TSH door een gezwelletje in de hypophyse.
terug naar boven
Wat u zelf kunt doen
U kunt zelf niet zoveel doen. Raadpleeg uw arts.
terug naar boven
Behandeling
De acute verschijnselen bij een hyperthyreoidie kunnen zonodig behandeld worden met een zogenaamde betablokker. Dit medicijn vertraagt de hartslag en doet het trillen verminderen. Het wordt ook toegepast bij een thyreotoxische crisis.
Vervolgens zijn er verschillende soorten van behandeling mogelijk: operatief, met radioactief jodium, en met medicijnen. Vaak worden bij
terug naar boven