Op trefwoord
Op alfabet
Traag werkende schildklier (hypothyreoidie)
| Dit zoekresultaat behoort tot de meest voorkomende klachten bij de huisarts. Er zijn nog andere mogelijkheden. Neem bij twijfel contact op met uw huisarts. |
| Wat is het/wat houdt het in? |
| Hoe kom je er aan? |
| Behandeling |
Symptomen
- Vaak nog geen.
- Kouwelijkheid
- Trage ontlasting
- Wat opgezet gelaat.
- Pasteuze huid, bros haar.
Onder stofwisseling verstaat men het biochemische proces in het lichaam waarbij voedingsstoffen (glucose en vetten, soms ook eiwitten) worden omgezet in warmte en energie. Dit proces vindt plaats in alle cellen van het lichaam. Op sommige momenten is de stofwisseling in bepaalde cellen verhoogd. Bijvoorbeeld in spiercellen, tijdens inspanning, of in de hersencellen, als je hard nadenkt. In alle cellen is echter continu een minimum niveau aan stofwisseling aanwezig. Dit noemen we de Basale Stofwisseling.
Het niveau van de basale stofwisseling wordt beheerst vanuit de hersenen. Ligt het niveau te laag, dan wordt in de pijnappelklier of hypophyse, onder aan de hersenen, meer van een stofje aangemaakt, het TSH. Dit TSH komt via de bloedstroom in de schildklier (bij het strottenhoofd) terecht, en spoort deze aan meer schildklierhormoon (thyroxine) te produceren. Het thyroxine komt ook weer in de bloedsomloop terecht en verhoogt in alle cellen in het lichaam het stofwisselingsniveau. Ligt de stofwisseling te hoog, dan daalt het TSH gehalte, en dus ook de thyroxineproductie.
Soms is de maximale thyroxineproductie van de schildklier niet voldoende. Dan daalt de basale stofwisseling in het lichaam. We spreken dan van een hypothyreoidie (hypo betekent laag). Is er een geringe hypothyreoidie dan merken we daar weinig van. Is het meer uitgesproken, dan krijgen we klachten, op allerlei gebied: we worden wat trager, de ontlasting gaat moeizamer, de stem gaat meer kraken, het haar wordt bros. Het gezicht raakt wat opgezet, de huid wordt dik, schilferig. We worden kouwelijk: de verwarming moet altijd omhoog. Het cholesterolgehalte in het bloed steigt. Als het thyroxinegehalte erg laag blijft, en er wordt niets aan gedaan dan raakt het leven bedreigd: de temperatuur daalt, het hart verzwakt, en decompensatio cordis volgt.
terug naar boven
Hoe kom je er aan?
Er zijn verschillende mogelijke oorzaken voor het ontstaan van een hypothyreoidie.
Er bestaat een aangeboren vorm. Kinderen met deze aandoening maken vanaf hun geboorte geen schildklierhormoon aan. Dat leidt tot geestelijke en lichamelijke afwijkingen die we samenvatten onder de naam cretinisme: de kinderen zijn zwak begaafd, blijven klein, hebben een typische gelaatsuitdrukking. Gelukkig komt deze ziekte in Nederland niet meer voor. Alle in Nederland geboren baby's krijgen in de eerste 14 dagen na de geboorte een hielprik. Daarbij wordt wat bloed afgenomen voor onderzoek op een aantal aangeboren ziektes. Congenitale hypothyreoidie zit daar ook bij. Als een dergelijk patientje wordt ontdekt, dan wordt onmiddellijk begonnen met het dagelijks toedienen van thyroxine. Daarmee kan het kind zich volledig normaal ontwikkelen.
Later in het leven verkregen hypothyreoidie ontstaat vaak na een ontsteking van de schildklier. We kennen twee vormen: een meer acute, de ziekte van de Quervain, en een meer chronische, de ziekte van Hashimoto. Tijdens het ontstekingproces is er meestal sprake van een te snelle werking van de schildklier (hyperthyreoidie), maar naderhand dooft de schildklierfunctie langzaam uit.
Ook de behandeling van een hyperthyreoidie (zie daar) kan leiden tot een te trage werking van de schildklier.
Tenslotte jodiumgebrek. Voor het aanmaken van schildklierhormoon is jodium nodig. Zit er onvoldoende jodium in de voeding dan wordt er onvoldoende thyroxine geproduceerd. Als reactie wordt in de hersenen extra TSH aangemaakt. Als gevolg daarvan gaat de schildklier groeien, en op den duur ontstaat een struma of krop. De thyroxineproductie blijft niettemin te laag. Deze aandoening is streekgebonden. In Nederland komt het niet meer voor omdat extra jodium aan de voeding is toegevoegd (via het keukenzout, JoZo betekent Jodium Zout).
terug naar boven
Behandeling
De ziekte wordt vaak ontdekt bij bloedonderzoek nadat u zich met vage klachten bij uw arts hebt gemeld. Het typische beeld van een hypothyreoidie zien we niet veel meer. Omdat de kans groot is dat u een hypothyreoidie krijgt na een schildklierontsteking of na een een behandeling voor hyperthyreoidie wordt de schildklierfunctie na het doormaken van een dergelijke aandoening nog jarenlang regelmatig gecontroleerd.
De behandeling is erg eenvoudig: het ontbrekende schildklierhormoon kan eenvoudig per tablet worden toegediend. Wel is het zaak de dosering slechts zeer geleidelijk te verhogen. Zeker als de aandoening al geruime tijd bestaat, en zeker bij bejaarden. Plotselinge overschakeling naar een normaal stofwisselingsniveau kan anders teveel zijn voor het hart.
terug naar boven