Op trefwoord
Op alfabet
Aderverkalking (atherosclerose)
| Dit zoekresultaat behoort tot de meest voorkomende klachten bij de huisarts. Er zijn nog andere mogelijkheden. Neem bij twijfel contact op met uw huisarts. |
| Wat is het/wat houdt het in? |
| Hoe kom je er aan? |
| Wat u zelf kunt doen |
| Behandeling |
Symptomen
- een langzaam toenemende vernauwing van slagaders door afzetting van vetachtige stoffen in de vaatwand
Aderverkalking of atherosclerose is een ziekte van de grote en middelgrote slagaders. Ten gevolge van atherosclerose ontstaan in de loop van vele jaren langzaam maar zeker vernauwingen in deze bloedvaten door de afzetting van vetachtige stoffen in de vaatwand. Deze "plaques" zoals men ze noemt gaan later verkalken. Vandaar de naam aderverkalking.
Atherosclerose begint met het binnendringen van bepaalde witte bloedcellen, de monocyten, in de binnenbekleding van de slagaderlijke vaatwand. Deze monocyten veranderen vervolgens in cellen die vetdruppeltjes kunnen opslaan, de schuimcellen. Deze schuimcellen nemen in aantal sterk toe en tillen de binnenwand van de slagader op. Daardoor ontstaan microscopisch kleine scheurtjes in deze binnenwand. De schuimcellen en andere structuren van de vaatwand komen zo in contact met de bloedstroom en op de scheurtjes kunnen zich bloedplaatjes nestelen. Uit deze bloedplaatjes en uit de monocyten komen stoffen vrij die er voor zorgen dat spiercellen de binnenwand binnendringen. De spiercellen kunnen bindweefsel produceren en net als de monocyten vet opslaan. Zo ontstaan atheromen (de "kalk"): verdikte plekken in de vaatwand die bestaan uit een kaasachtige substantie van met vet gevulde schuimcellen en gladde spiercellen bedekt door een laagje bindweefsel.
Naarmate de atheromen in omvang toenemen raakt de slagader steeds verder vernauwd.
De atheromen kunnen scheuren waardoor de vettige inhoud vrijkomt. Hierop kunnen bloedstolsels (trombi) ontstaan die het bloedvat verder vernauwen of plotseling kunnen afsluiten (trombose). Ook kan het atheroom losraken van de vaatwand en met de bloedstroom mee verderop een slagader verstoppen (embolie).
Bijna iedereen zal vroeger of later te maken krijgen met een bepaalde mate van atherosclerose. Lang niet altijd zal dit echter gepaard gaan met klachten. Deze ontstaan pas als door de vernauwing of verstopping de bloed- en zuurstofvoorziening in gevaar komt.
Tekort aan zuurstof van het hart, door vernauwing van de kransslagvaten, kan leiden tot pijn op de borst (angina pectoris) of een hartinfarct.
Tekort aan zuurstof naar de benen is de oorzaak van etalagebenen (claudicatio intermittens).
Door het losraken van een atheroom kan een verstopping ontstaan in de bloedvaten naar of in de hersenen met een beroerte (TIA of CVA ) als gevolg.
Aderverkalking in de bloedvaten naar de nieren of de hersenen kan hoge bloeddruk of verschijnselen van dementie veroorzaken.
Als gevolg van de atheromen wordt de wand van de slagader minder elastisch en sterk. Daardoor kan hij wijder worden. Dat zien we vooral gebeuren bij de grote buikslagader (aorta abdominalis). Zo'n verwijding noemen we een aneurisma. Uiteindelijk kan zo'n aneurysma barsten, waardoor men aan een inwendige verbloeding komt te overlijden.
terug naar boven
Hoe kom je er aan?
Zoals gezegd krijgt vrijwel iedereen in meer of mindere mate te maken met atherosclerose. De kans op het krijgen van een ernstige vorm van atherosclerose neemt echter toe indien er ook nog sprake is van risicofactoren.
De belangrijkste risicofactor voor het ontstaan van aderverkalking is roken.
Andere risicofactoren zijn:
-een hoog cholesterolgehalte
-hoge bloeddruk
-suikerziekte
-hyperhomocysteinemie (te hoog gehalte in het bloed van het aminozuur homocysteine)
-erfelijkheid: als u familieleden heeft in de eerste graad die voor hun zestigste verschijnselen kregen van bloedvatvernauwing loopt u ook een verhoogd risico
-overgewicht, gebrek aan lichaamsbeweging
-stress
Let wel: het gaat hier om risicofactoren. Bij een of meerdere risicofactoren wordt uw kans op het krijgen van atherosclerose vergroot. Er zijn echter mensen die zonder een risicofactor toch klachten krijgen van een atherosclerotische hart-vaatziekte. Het komt echter ook voor dat iemand met meerdere risicofactoren daar tot op hoge leeftijd nooit enige hinder van zal ondervinden.
terug naar boven
Wat u zelf kunt doen
Stoppen met roken is de belangrijkste maatregel die u zelf kunt nemen.
Meet uzelf daarnaast een gezonde leefstijl aan.
Een gezonde leefstijl betekent:
-gezond en gevarieerd eten. Beperk de hoeveelheid vet, kies magere poducten, met onverzadigd vet (b.v. plantaardige olie of dieetmargarine) in plaats van verzadigd vet (zoals roomboter, volle melk en vet vlees). Visolie (in grote hoeveelheid aanwezig in vette vis als haring en makreel) heeft een gunstig effect. 1 maal per week vis is gezond. Eet veel groente en fruit.
-maximaal twee glazen alcohol per dag,
-regelmatige lichaamsbeweging. Regelmatige, rustige inspanning van niet te korte duur, zoals dagelijks of in elk geval enkele malen per week een half uur wandelen, fietsen of zwemmen, heeft de voorkeur. Forceer uzelf niet,
-streven naar een normaal lichaamsgewicht.
Als u hier vragen over heeft raadpleeg dan uw huisarts of de di
terug naar boven
Behandeling
Atherosclerose is een langzaam voortschrijdend proces en is niet te genezen. Bovenstaande maatregelen kunnen dit proces echter wel aanzienlijk vertragen.
Sommige risicofactoren, zoals hoge bloeddruk, suikerziekte, een te hoog cholesterol- of homocysteinegehalte zijn goed te behandelen.
Of dat noodzakelijk is kunt u het beste bespreken met uw huisarts.
In bepaalde gevallen kan een vernauwing in een bloedvat ten gevolge van atherosclerose worden opgeheven door b.v. een dotterpocedure. Dit gebeurt met behulp van een ballonnetje dat via een katheter in de slagader wordt opgeblazen. Op deze manier wordt de vernauwing tegen de vaatwand platdrukt.
Indien dotteren niet mogelijk is kan het nodig zijn een of meer 'bypasses' of omleidingen aan te leggen. Dit houdt in dat de vaatchirurg letterlijk met stukjes ader elders uit het lichaam of met kunststof vaten omleidingen langs vernauwingen in de slagaders aanlegt.
terug naar boven