Op trefwoord

Op alfabet

Hersenvliesontsteking (meningitis)-
meningokokkeninfectie (meningitis epidemica)

Dit zoekresultaat behoort tot de meest voorkomende klachten bij de huisarts. Er zijn nog andere mogelijkheden. Neem bij twijfel contact op met uw huisarts.

Wat is het/wat houdt het in?

Hoe kom je er aan?

Wat u zelf kunt doen

Behandeling

Vaccinatie

Symptomen

hoge koorts
hoofdpijn
misselijkheid, braken
sufheid
nekstijfheid
soms: het ontstaan van niet-wegdrukbare rode vlekjes op de huid

Wat is het/wat houdt het in?
Meningokokkenmeningitis is een hersenvliesontsteking die wordt veroorzaakt door de meningokokkenbacterie. 10% Van de mensen draagt deze meningokok in de neusholte zonder daar enige last van te ondervinden. In zeldzame gevallen kan het gebeuren dat de bacterie vanuit de neusholte via de bloedbaan in de hersenvliezen terechtkomt en daar een infectie veroorzaakt. Er is dan sprake van een hersenvliesontsteking.
De hersenvliezen bestaan uit 3 lagen die de hersenen en het ruggemerg omhullen. Tussen de hersenvliezen bevindt zich het hersenvocht. De meningokok vermeerdert zich in het hersenvocht en de ontsteking breidt zich snel uit. Het lichaam verweert zich daartegen; de hersenvliezen zwellen op, de bloedvaten verwijden zich en ontstekingscellen komen in het hersenvocht terecht.
De verschijnselen zijn: koorts als gevolg van de afweerreactie, hoofdpijn en sufheid door het opzwellen van de bloedvaten en hersenvliezen. De nekstijfheid ontstaat doordat de opgezette hersenvliezen zeer pijnlijk zijn als ze bewogen worden, wat gebeurt als u het hoofd buigt of de benen gestrekt optilt.
In sommige gevallen verspreidt de bacterie zich daarna via het bloed door het hele lichaam. Er ontstaan dan typische niet-wegdrukbare bloedinkjes in de huid. Er is sprake van een bloedvergifiging (sepsis). Deze leidt, indien niet behandeld, binnen korte tijd tot de dood.
terug naar boven

Hoe kom je er aan?
De meningokok wordt overgebracht door het inademen van minuscule speekseldeeltjes die door een drager worden opgehoest.
10% Van de mensen draagt de meningokokbacterie gedurende enige tijd bij zich. Toch krijgen maar 800 Nederlanders per jaar meningokokkenmeningitis. Dat is 1 op de 2000 dragers = 0,5 promille. Waarom de een ziek wordt en de ander niet is niet bekend. Zaken als weerstand en vermoeidheid spelen ongetwijfeld een rol. Ook leeftijd is van belang; meningokokkenmeningitis komt vooral voor bij kinderen (vanaf 1 jaar) en jongvolwassenen. Degenen die nauw contact hebben met een patient of een drager hebben iets meer kans op het krijgen van de ziekte.
terug naar boven

Wat u zelf kunt doen
Als u een hersenvliesontsteking vermoedt moet u onmiddellijk een arts waarschuwen. Zeker als er ook sprake is van een bloedvergiftiging (herkenbaar aan de niet-wegdrukbare rode vlekjes in de huid) is grote spoed vereist.
terug naar boven

Behandeling
De arts zal de ziekte vermoeden op grond van het klinisch beeld. Behandeling vindt altijd plaats in het ziekenhuis. Daar wordt de diagnose bevestigd door middel van een 'ruggenprik' (lumbaalpunctie). Daarbij wordt onder in de rug de ruimte tussen de hersenvliezen aangeprikt zodat er wat hersenvocht kan aflopen. In geval van een hersenvliesontsteking is dit vocht troebel en bevat het talloze ontstekingscellen en bacterien. Per infuus worden vervolgens hoge doseringen antibiotica toegediend. Zeker als een bloedvergiftiging in het spel is, is uitgebreide ondersteunende behandeling op de intensive care noodzakelijk.
Het succes van de behandeling is vooral afhankelijk van het stadium van de ziekte waarin de behandeling wordt gestart. Is men er vroeg bij dan volgt meestal restloze genezing. Begint men te laat dan kan het zijn dat de patient toch overlijdt. Ook kan hij of zij, als gevolg van hersenbeschadiging, blijvende handicaps (bijvoorbeeld doofheid) aan de ziekte overhouden.
terug naar boven

Vaccinatie
Er bestaan 2 hoofdgroepen van de meningokokbacterie, de B- en de C groep. In Nederland vindt men bij meningokokkenmeningitis meestal bacteri
terug naar boven